Tarih Dersinde Başarı Nasıl Elde Edilir

Sevgili Öğrenciler;

Yaşadığımız zamanı ve geleceği yorumlamanın en kestirme yolu geçmişi iyi bilmekten geçer. Bu sebeple geçmiş insanlık tecrübelerinden istifade etmek çok önemlidir. Bu gerçeği en güzel ortaya koyan sözlerden birisi, dünya tarihçilerinin, ilk metodolojisti ve tarihe bilimsel bir yorum getiren İbn-i Haldûn (1332-1406)’e aittir.

İbn-i Haldûn der ki:

”Geçmişler geleceğe, suyun suya benzemesinden daha çok benzer.”1

İbn-i Haldun/Mukaddime

Bir aile fotoğraf albümüne baktığınızda neler hissedersiniz? Anne kucağındaki bu küçük bebeğin, siz olması sizi nasıl bir geçmişe götürür? İnsan yaratılmasından bu yana geçmişini merak eder. Sanki Tanrı, insanın genetiğine yerleştirdiği bir hücrecik sayesinde geçmişini öğrenmesini ve sorular sormasını sağlar.

Zaman ayaklarımızın altından kayıp giderken “Tarih” kocaman bir hafıza olarak yolumuzu aydınlatır. Bu hafızadan dersler çıkararak yolumuzu aydınlatabiliriz; ama en önemlisi geleceğimize yön verebiliriz. Tarihinden ders almayan milletler tekrar ve tekrar yenilgiler manzûmesinin acı kırbacının tadına mahkûm olurlar. Bu kırbacın tadına en çokta tarihini bilmeyen milletler bakarlar.

Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk bakın bu bilimin öğrenilmesinin önemini Nutuk adlı eserinde nasıl anlatıyor:

“Büyük devletler kuran ecdâdımız büyük ve şümullü medeniyetlere de sahip olmuştur. Bunu aramak, tetkik etmek, Türklüğe ve cihana bildirmek bizler için bir borçtur. Türk çocuğu ecdâdını tanıdıkça daha büyük işler yapmak için kendinde kuvvet bulacaktır.”2

Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk

Tarih, tekerrürler (tekrarlar) devr-i daiminin merkezinde yer alır. Ne zaman elimizi bu hafızaya atsak, zamanlar değişse de kahramanlar, olaylar, fikirler ve amaçlar değişmeyeceğinden birden karşımıza hakikatler dikiliverir. Günümüzün bu problemini araştırıp kitap sayfalarını karıştırdığımızda “sanki bunun aynısı gibi…” ifadesi çıkar ağzımızdan… Formülleri olmayan bir bilim dalının, sanki formülleri yazılmışçasına, karşımıza çıkıp denklemler manzumesi şeklinde yer almasına şaşırıp kalırız.

İşte sevgili öğrenciler!

İster bir hukukçu, ister bir doktor ya da ister bir işletmeci olun, mutlaka hayatın her sahasında tarih bilimiyle karşılaşacaksınız. Günlük hayatın her anında karşılaşacağınız bu bilimin sizler tarafından zevk ve merak ile öğrenilmesi çok önemlidir. Tarih kitaplarında yer alan bir örnekte ise, bu bilimin ne kadar önemli farklı bir örnekle bizlere takdim edilir.

Selçuklu devletinde eski bir geleneğe göre; sultanlar uyurken başında bir görevli kitap okurdu. Geçmiş kavimlerin maceralarını dinleyerek uykuya dalan sultanlar bundan inanılmaz haz alırlardı.

Rivâyete göre; Sultan Alparslan 1071 Malazgirt Savaşı’nda elleri bağlanarak önüne getirilen İmparator Romen Diyojen’e:

“Hiç Türklerin tarihini okur musun ?” diye sorunca muhatabı olan İmparator’dan;

“-Hayır..!” cevabını alır.

Sultan Alparslan cevaben:

“-İşte bugün yenilmenin sebebi budur! Eğer biz Türklerin tarihini okuyup bilseydin, bugün bize yenilmezdin ve galip gelen sen olurdun“ diyerek tarihin milletlere ve milletleri yöneten devlet adamlarına en büyük katkısının “tecrübe” olduğunu ortaya koyar.

İşte sevgili öğrenciler!

Tarih dersinde başarılı olmak istiyorsak, ilk önce bu ilmin hayatımıza kattığı bilgi ve tecrübenin önemini kavramamız gerekir.

Tarih Dersine Nasıl Çalışılır?

“Tarih dersine nasıl çalışılır?” bahsine girmeden önce başarının ilk temeliyle ilgili birkaç hususu hatırlayalım:

Bir işte başarılı olmanın ilk yolu, “insanın kendine inanması” ve “sizi başarıya taşıyacak güzel bir başlangıç” yapmanızdan geçer. Bu konuda kendinize sorular sorun, lütfen?

“Acaba üniversite çalışma yolunda beni başarısız kılacak sebepler nelerdir?”

“Belirli bir zaman için kendimden ne gibi fedakârlıklar yaparak bu sınava nasıl hazırlanabilirim?”

Hayatımızın bütün sınavlarındaki öncülleri zor ve meşakkatlidir. Bu sebeple mekân, zaman ve zevklerden azıcık fedakârlıklar yapmak gerekir. Unutmayalım ki, zorluklar ne denli büyük olur, bunlar fedakârlıklarla taçlandırılırsa zafer de o denli büyük olur. “Hiçbir zafere çiçekli yollardan gidilmez.’’3 sözü işte bu gerçeği ortaya koymak için söylenmiştir.

Kendinizle yapacağınız iç muhasebeyi tamamladıysanız şimdi tarih dersinde başarıya geçelim.

Tarih bilimi bir sosyal bilimdir. Bu sebeple buradaki temel başarının ilk basamağı, “derste öğretmenlerimizin anlattıklarının çok iyi dinlenmesi ve konuyla ilgili notlar alınmasıdır.” Ardından eve gittiğimizde, o gün alınan notların çok iyi tekrar edilmesi gerekir. Bu arada ders kitaplarında ilgili yerler okunarak, notlara yeni notlar ekleyebiliriz. Eğer o gün derse katılmamışsak, dinlenmeyen o dersin mutlaka telâfisinin yapılması gerekir. Çünkü, tarihi olaylar, bir zincirin halkası gibi birbirine bağlı olduğundan; kaçırılan o ders sonrasında gelecek dersin anlaşılmasında da problem yaşanacaktır.

Peki, tarih dersinin telâfisi nasıl yapılır?

Birincisi, dinlenmeyen bu ders kitaptan okunabilir. Ayrıca dershane imkânı olanlar, “yüzyüze telâfi dersi” alabilirler. Ayrıca bu ders, internet ortamında farklı bir öğretmenin anlatımıyla da dinlenerek telâfi edilebilir.

Tarih dersinde başarıyı getirecek ikinci adım not almaktır. Bu alınan notların renkli kalemle alınması ve iki günde bir tekrar edilmesi gerekir. Bir müddet sonra konu çok iyi kavrandığından artık tekrara gerek kalmayacaktır. Konu çok iyi kavrandıktan sonra test çözümlerine geçilebilir.

Konuları iyi öğrenilmemiş bir tarih konusu hususunda, sadece test çözülmesi yeterli olmayacaktır. Zira tarihte test çözülebilmesi için konunun kavranılması şarttır. Testlerde yapılan hataların tekrarlanmaması için mutlaka, yaptığımız soruların kesilerek bir deftere yapıştırılması ve haftalık tekrarlar yapılması gerekir. Böylece yanlış yapılan soru kalıpları ezberlenmiş olacaktır ki, bu da bize konuyla ilgili tecrübe sağlayacaktır.

Tarih dersinde başarılı olmanın bir diğer yolu ise, günümüzün sunduğu teknolojik şartlardan yararlanmaktır. Bu amaçla tarihi konularda hazırlanmış videolar ve filmler izlenebilir. Bu sizin konuları daha iyi öğrenmenize imkân sağlayacaktır.

Bu hususta söylenecek hususlardan biri de, tarihe ait kültür kitaplarının okunmasıdır. Kitap okumak ve bu hususta sebat etmek, sosyal bilimlerde başarılı olmanın önemli bir kuralıdır. Tarihi kitaplar, bu bilimi öğrenmenizde en önemli argümanlardan biridir. Gün içinde yapılacak küçük okumalar, sizlerde odaklanma ve dikkati de üst seviyeye çıkaracaktır. Dikkat edilirse, üniversite hazırlıkta problem yaşayan öğrencilerin büyük bir kısmında kitap okunulmadığından dolayı dikkat dağınıklığı ve odaklanma problemi vardır. İşte gün içinde yapılacak küçük egzersizlerle hem bu problemin üstesinden gelebilir hem de tarih öğrenmedeki probleminizi ortadan kaldırabilirsiniz.

Sonuç olarak, tarih dersinde başarılı olmak için;

Önce kendinizle ilgili kararlar alın. Zirâ başarı ilk önce sizde başlar. Bunun için güzel bir başlangıç yapın ve eğitim hayatınız boyunca oluşan bu dersle ilgili tüm olumsuz önyargılarınızı bir kenara bırakın.

1.Adım : Mutlaka derste anlatılan konuları iyi dinleyin ve konuyla ilgili öğretmenlerinize sorular sorun. Eğer konuyu kaçırırsanız dershanenizden “yüzyüze telafi dersleri” talep edin.

2.Adım : Konuyla ilgili mutlaka notlar tutun.

3. Adım: Eve gittiğinizde o gün tuttuğunuz notlarla öğrendiğiniz konuyu tekrar edin.

4.Adım : Çerçevesi çok iyi öğrenilmiş tarih konusuyla ilgili sorular çözün.

5.Adım: Yanlış yaptığınız soruları, defterinize yapıştırarak, hafta içinde tekrarlar yaparak, soru kalıbını ezberlemeye çalışın.

6. Adım: Konuyla ilgili tarihi belgesel ve filmler izleyin. Zira görsel öğeler akılda daha kalıcı bir etki bırakır.

Son olarak;

“Bizleri sevin..!” zirâ “Bizler, sizleri çok seviyoruz!”